Λιθουανία

Κράτος της βορειοανατολικής Ευρώπης, στη Βαλτική χερσόνησο. Συνορεύει Β με τη Λετονία, Α και Ν με τη Λευκορωσία, ΝΔ με την Πολωνία, Δ με τη Ρωσία, ενώ στα ΒΔ βρέχεται από τη Βαλτική Θάλασσα.Η Λ. είναι ένα από τα κράτη της Bαλτικής. Βρίσκεται στο νοτιότερο άκρο της και ήταν από το 1940 έως το 1990 –με εξαίρεση την τετραετή γερμανική κατοχή στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου– μία από τις Δημοκρατίες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Η Δημοκρατία της Λ. ανακηρύχθηκε στις 11 Μαρτίου 1990, ενώ επίσημα αναγνωρίστηκε ως δημοκρατία μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα εναντίον του Γκορμπατσόφ, τον Αύγουστο του ίδιου έτους.Η χώρα χωρίζεται σε 10 διοικητικές περιφέρειες (σε παρένθεση ο πληθυσμός τους σύμφωνα με την απογραφή του 2001): Άλιτους (Alytus, 187.769), Βίλνιους (Vilnius, 850.064), Κάουνας (Kaunas, 701.529), Κλαϊπέντα (Klaipeda, 385.768), Μαριγιάμπολε (Marijampole, 188.634), Ουτένα (Utena, 185.962), Πανεβέζις (Panevezys, 299.990), Σιαουλιάι (Siauliai, 370.096), Ταουραγκέ (Taurage, 134.275) και Τελσιάι (Telsiai, 179.885).Οι Λιθουανοί αποτελούν το 80,6% του πληθυσμού. Το 8,7% είναι Ρώσοι, το 7% Πολωνοί, ενώ υπάρχουν και μερικές ακόμη μικρότερες μειονότητες. Επίσημη γλώσσα είναι η λιθουανική, η οποία αποτελεί και τη βάση της παιδείας σε όλα τα επίπεδα. Υπάρχουν πάντως πολλά σχολεία μειονοτήτων, όπου διδάσκεται αντίστοιχα η πολωνική γλώσσα, η ρωσική και η εβραϊκή γίντις.Από το 1992 ισχύει στη Λ. το νέο σύνταγμα το οποίο αναφέρει ότι η δημοκρατία της Λ. είναι ένα ανεξάρτητο και δημοκρατικό κράτος και το πολίτευμά της η κοινοβουλευτική δημοκρατία. Η νομοθετική εξουσία ασκείται από τη βουλή (Seimas). Το σύνταγμα καθιερώνει επίσης τα δημοψηφίσματα ως μέθοδο για τη λήψη αποφάσεων. Η βουλή αριθμεί 141 μέλη που εκλέγονται για μία τετραετία με καθολική, μυστική ψηφοφορία. Βουλευτές μπορούν να εκλεγούν όσοι έχουν συμπληρώσει το 25ο έτος της ηλικίας τους. O πρόεδρος της χώρας είναι επικεφαλής του κράτους. Εκλέγεται για θητεία 5 ετών με καθολική, μυστική ψηφοφορία και πρέπει να έχει συμπληρώσει το 40ό έτος της ηλικίας του. Ο πρόεδρος διορίζει και τον πρωθυπουργό, ο οποίος είναι και επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων, καθώς και τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου.Τα βασικά κόμματα της χώρας είναι το Δημοκρατικό Εργατικό Κόμμα της Λιθουανίας (πρώην Κομουνιστικό Κόμμα Λιθουανίας), ο Σοσιαλδημοκρατικός Συνασπισμός της Λιθουανίας, η Φιλελεύθερη Ένωση κ.ά. Πρόεδρος της χώρας είναι ο Ρολάντας Πάκσας, από τις 26 Φεβρουαρίου 2003, και πρωθυπουργός ο Αλγκίρντας Μίκολας Μπραζάουσκας, από τις 3 Ιουλίου 2001.Η δικαιοσύνη αποτελεί ξεχωριστή και ανεξάρτητη εξουσία· απονέμεται από το συνταγματικό δικαστήριο, το ανώτατο δικαστήριο, τα εφετεία, τα περιφερειακά και τα τοπικά δικαστήρια. Η βουλή ορίζει και παύει από τα καθήκοντά τους τους δικαστές του ανωτάτου δικαστηρίου και των εφετείων, έπειτα από πρόταση του προέδρου της δημοκρατίας. Οι δικαστές στα κατώτερα δικαστήρια ορίζονται από τον πρόεδρο της δημοκρατίας. Η θητεία όλων των δικαστών είναι 5ετής. Το συνταγματικό δικαστήριο αποτελείται από 9 δικαστές που ορίζονται από τη βουλή για 9 χρόνια. Το 1/3 των δικαστών αντικαθίσταται κάθε 3 χρόνια.Οι περισσότεροι κάτοικοι της χώρας είναι ρωμαιοκαθολικοί χριστιανοί. Η Δυτ. Καθολική Εκκλησία διατηρεί στη χώρα 2 αρχιεπισκοπές και 4 επισκοπές. Υπάρχουν επίσης πολλοί χριστιανοί ορθόδοξοι και προτεστάντες. Οι Εβραίοι και οι μουσουλμάνοι είναι λιγοστοί.Σύμφωνα με το σύνταγμα του 1992, η εκπαίδευση είναι δωρεάν και υποχρεωτική από την ηλικία των 6 έως την ηλικία των 16 ετών και το εκπαιδευτικό σύστημα χωρίζεται σε τρία στάδια: στη γενική εκπαίδευση μέχρι την ηλικία των 14 ετών, στη δευτεροβάθμια γενική ή ειδική εκπαίδευση (από 15 έως 17 ετών) και στην ανωτάτη. Η Λ. διαθέτει έξι πανεπιστήμια. Το πανεπιστήμιο της Βίλνιους, που ιδρύθηκε το 1579, είναι ένα από τα παλαιότερα στην Ευρώπη. Ο αναλφαβητισμός στη χώρα δεν ξεπερνάει το 2%. Στη χώρα επιτρέπεται πλέον η λειτουργία ιδιωτικών σχολείων.Η άμυνα της χώρας ήταν μέχρι την ανεξαρτησία της συνδεδεμένη με την άμυνα της EΣΣΔ και στηριζόταν στην αμυντική πολιτική του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Μετά την ανεξαρτησία της χώρας δημιουργήθηκε το Υπουργείο Άμυνας. Το 1994 ο στρατός της χώρας αριθμούσε περίπου 9.000 άνδρες, από τους οποίους οι μισοί αποτελούσαν την εθνοφυλακή και οι υπόλοιποι τον στρατό ξηράς (4.500), το ναυτικό (350) και την αεροπορία (250). Η θητεία είναι υποχρεωτική και διαρκεί 12 μήνες, ωστόσο εφαρμόζονται εναλλακτικές μορφές στρατιωτικής θητείας για τους αντιρρησίες συνείδησης.Τα τελευταία χρόνια έχει ξεκινήσει μία ριζική μεταρρύθμιση στον τομέα των κοινωνικών υπηρεσιών, με επίκεντρο τη βελτίωση των πρωτοβάθμιων υπηρεσιών υγείας. Το 1999 αντιστοιχούσε ένας γιατρός σε 253 κατοίκους, ενώ η βρεφική θνησιμότητα δεν ξεπερνούσε το 0,14%.Τα εδάφη της Βαλτικής διαμορφώθηκαν από τους τελευταίους παγετώνες, οι οποίοι κάλυπταν την περιοχή που εκτείνεται ανάμεσα στη Σκανδιναβία, στη Γερμανία και στη Δανία, έως το 12000 π.Χ. Γύρω στο 6500 π.Χ., όταν οι παγετώνες είχαν λειώσει σχεδόν εντελώς, μια λωρίδα ξηράς ένωνε τη Σουηδία με τη Δανία και τη Γερμανία. Πίσω από αυτήν τη λωρίδα ξηράς είχε σχηματιστεί μια τεράστια λίμνη με γλυκό νερό, που κάλυπτε την περιοχή των σημερινών κρατών της Βαλτικής. Το 4500 π.Χ. η λωρίδα της ξηράς διερρήχθη και στην περιοχή εισέβαλαν πάλι τα νερά των ωκεανών. Οι ακτές της Εσθονίας και μέρους της Λετονίας ήταν τότε καλυμμένες από θάλασσα. Σταδιακά, όμως, ο φλοιός της Γης άρχισε να ανυψώνεται και η θάλασσα να υποχωρεί. Στην εποχή μας, λόγω αυτής της διαδικασίας αποκαλύπτεται ένα μέτρο ξηράς κάθε 350 χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι σε μερικές χιλιετίες η πτώση της στάθμης της θάλασσας μπορεί να αποκαλύψει νέα νησιά, ενώ μερικά από τα υπάρχοντα μπορεί να ενωθούν με τις ακτές.Η Λ. είναι η νοτιότερη και η μεγαλύτερη από τις τρεις Βαλτικές δημοκρατίες και παρουσιάζει κοινά γεωγραφικά χαρακτηριστικά με αυτές. Η χώρα των δασών, των βάλτων και των λιβαδιών εξελίσσεται με γοργούς ρυθμούς και μετατρέπεται σε ένα σύγχρονο βιομηχανικό κράτος, συχνά εις βάρος του φυσικού περιβάλλοντος. Όπως και άλλες δημοκρατίες της Βαλτικής, η Λ. είναι ως επί το πλείστον επίπεδη με αλλεπάλληλα βαθύπεδα και πεδινά τμήματα. Έχει μόνο δύο εκτεταμένες περιοχές χαμηλών μορενογενών υψιπέδων, που συχνά ξεπερνούν τα 150 μ., αλλά ποτέ τα 300. Προς τις ακτές βρίσκεται η πεδιάδα του Πριμόριε και στα Α της πεδιάδας το ύψωμα Zεμάιτιγια, που φτάνει τα 228 μ. Στο κέντρο της χώρας βρίσκονται τα βαλτώδη βαθύπεδα της μεσολιθουανικής πεδιάδας, που ενώνεται με την Πριμόριε και έχει μήκος 80 χλμ. από τον βορρά έως τον νότο. Στο ανατολικό και νοτιοανατολικό τμήμα εκτείνεται η δεύτερη μορενογενής λοφοσειρά με ανώτατο υψόμετρο τα 284 μ., στην κορυφή Zβεντσόνιου της λοφοσειράς Mεντίνινκου. Η πρωτεύουσα Βίλνιους, χτισμένη πάνω στον ποταμό Nέρις, ανάμεσα σε μια σειρά καταπράσινων λόφων, βρίσκεται στο ίδιο μορενογενές υψίπεδο, αλλά στο νότιο τμήμα του. Τα εδάφη της χώρας είναι χλοο-ποτζολικά και ποτζολο-βαλτώδη σε ποσοστό 70% και χλοο-ανθρακικά και με αναγωγικό ορίζοντα (γκλέι) περίπου στο 25%. Η αγροτική ζωή περιλαμβάνει τη γαλακτοπαραγωγική κτηνοτροφία και τη χοιροτροφία. Έπειτα από την εφαρμογή προγραμμάτων αποξήρανσης των βαλτωδών περιοχών, καλλιεργούνται δημητριακά, τεύτλα, λινάρι και διάφορα λαχανικά. Ο ορυκτός πλούτος περιλαμβάνει σιδηρομεταλλεύματα, θειικά άλατα, ασβεστόλιθους, δολομίτες, διάφορα είδη αργίλου, φωσφορίτες, τύρφη και μεταλλικά νερά. Επίσης, έχουν εντοπιστεί υποθαλάσσια κοιτάσματα πετρελαίου κοντά στις ακτές. Η σχεδόν επίπεδη χώρα χαμηλώνει ακόμη περισσότερο κοντά στα παράλια. Οι λιθουανικές ακτές έχουν μήκος μόνο 100 χλμ. και οι παραθαλάσσιες πόλεις αποτελούν προσφιλείς τόπους καλοκαιρινών διακοπών. Παράλληλα με τη θάλασσα, οι αμμόλοφοι εναλλάσσονται με βαλτώδεις περιοχές και αμμώδεις παραλίες με πευκοδάση που φτάνουν σχεδόν μέχρι τη θάλασσα. Ένα ενδιαφέρον μορφολογικό στοιχείο είναι η Nέρινγκα (Kούρλαντ Σπιτ ή Kούρσκαγια Kόσα), μια επιμήκης χαμηλή και αμμώδης λωρίδα ξηράς, που ξεκινά απέναντι από το μέσο των λιθουανικών ακτών και εκτείνεται παράλληλα με αυτές για 50 χλμ. Η Nέρινγκα συνεχίζεται προς τον νότο, απέναντι στις ακτές του Kαλίνινγκραντ, και το νότιο αυτό τμήμα ανήκει στη Ρωσία. Έχει συνολικό μήκος 98 χλμ., σε ορισμένα σημεία φτάνει τα 66 μ. σε ύψος και πουθενά δεν ξεπερνά τα 4 χλμ. σε πλάτος. Επάνω στη Nέρινγκα υπάρχουν δύο ψαροχώρια και συγχρόνως τουριστικά θέρετρα, καθώς και αυτοκινητόδρομος που τη διασχίζει από το βόρειο έως το νότιο άκρο. Ανάμεσα στη Nέρινγκα και στις ακτές υπάρχει η ομώνυμη λιμνοθάλασσα, με πλάτος μέχρι 35 χλμ. και μόνο ένα άνοιγμα στα βόρεια, στο ιστορικό λιθουανικό λιμάνι Kλαϊπέντα, που είναι και η τρίτη σε μέγεθος πόλη. Κοντά στις ακτές η θάλασσα είναι πλούσια σε ψάρια όπως η ρέγκα, η γλώσσα και ο βακαλάος. Λόγω της νοτιότερης θέσης της σε σχέση με τις άλλες δημοκρατίες της Βαλτικής, το κλίμα της Λ. είναι εύκρατο ηπειρωτικό. Η άμεση επίδραση της Βαλτικής περιορίζεται σε μια στενή παραλιακή ζώνη πλάτους μέχρι 50 χλμ. Προς τα ανατολικά το κλίμα γίνεται εντονότερα ηπειρωτικό, με ψυχρότερους χειμώνες και πιο θερμά καλοκαίρια. Η μέση θερμοκρασία του Ιανουαρίου είναι –5°C και του Ιουλίου 17°C. Οι θερμότεροι μήνες είναι ο Ιούλιος και ο Αύγουστος, ωστόσο οι βροχοπτώσεις είναι συνηθισμένες αυτή την περίοδο. Μεταξύ Νοεμβρίου και στον Μαρτίου το θερμόμετρο σπάνια ξεπερνά τους 4°C και ορισμένα μέρη μένουν παγωμένα από τα μέσα Δεκεμβρίου έως τα τέλη Φεβρουαρίου. Τα πρώτα χιόνια πέφτουν συνήθως τον Νοέμβριο και το χιόνι μένει στρωμένο από τον Δεκέμβριο έως τον Μάρτιο –ή και τον Απρίλιο στα ηπειρωτικά– αλλά πολύ λιγότερο στα παράλια. Τον χειμώνα οι νύχτες είναι ατέλειωτες και το φως της ημέρας διαρκεί ελάχιστες ώρες. Οι μέσες ετήσιες βροχοπτώσεις είναι 850 χιλιοστά στα νοτιοδυτικά του υψώματος Zεμάιτε και 550 χιλιοστά στην υπήνεμη πλευρά του ίδιου λόφου. Η βλαστητική περίοδος στα παράλια είναι 201 ημέρες και στις κεντρικές περιοχές 190-195 ημέρες.Τα δάση καλύπτουν γύρω στο 30% του εδάφους και είναι πυκνότερα στα νότια και στα νοτιοδυτικά. Τα αμμώδη εδάφη των μορενών καλύπτονται από δάση με πεύκα, αλλά και τα πλατύφυλλα, οι καρπίνοι καθώς και τα μεγάλα δάση με δρυς αποτελούν την τυπική βλάστηση της περιοχής. Στην παράλια περιοχή επικρατούν τα κωνοφόρα, κυρίως τα πεύκα και τα έλατα. Υπάρχουν επίσης 3.000 λίμνες φυσικές ή τεχνητές, έλη, βάλτοι, βούρκοι, τέλματα και τενάγη. Η περιοχή των λιμνών βρίσκεται στα ανατολικά υψίπεδα. Αρχίζει στα βορειοανατολικά της Βίλνιους και εκτείνεται προς τα ανατολικά, στη Λευκορωσία, και προς τα βόρεια, στη Λετονία. Οι σημαντικότερες από αυτές είναι οι Aβιλιάι, Nτρίσβιατι, Aλάουσας και Σάρταϊ. Μέσα σε μερικές λίμνες υπάρχουν μικρές νησίδες. Τα αλιεύματα είναι άφθονα, τόσο στα γλυκά όσο και στα θαλάσσια νερά. Η πανίδα της χώρας περιλαμβάνει ελάφια, άλκες, λύκους, αλεπούδες, ασβούς, κάστορες, ενυδρίδες, αγριόχοιρους και 200 είδη πτηνών. Η λίμνη Zιουβίντας, στα νότια, είναι σημαντικός βιότοπος για την αναπαραγωγή των αποδημητικών πουλιών. Η Λ. έχει πέντε εθνικούς δρυμούς, από τους οποίους ο πλέον ενδιαφέρων είναι αυτός που βρίσκεται στη λωρίδα της Nέρινγκα. Υπάρχουν επίσης αρκετές προστατευόμενες φυσικές περιοχές. Βορειοανατολικά της Bίλνιους βρίσκεται ο εθνικός δρυμός Αουκσταΐτιγια, που είναι ο παλαιότερος της χώρας. Στα βόρεια και τα νότια του δρυμού βρίσκεται το δάσος Λανπανόρας-Παμπραδέ, που εκτείνεται σε έκταση 900 τ. χλμ. και είναι το δεύτερο σε μέγεθος δάσος της χώρας. Το μεγαλύτερο είναι το Nτρουσκίνινκαϊ-Bαρένα, με έκταση 1.500 τ. χλμ., στο νοτιότατο άκρο της χώρας.Ολόκληρη η περιοχή της Βαλτικής έχει άφθονα νερά, πολλούς ποταμούς και πολλές μικρές και μεγαλύτερες λίμνες, που είναι πλούσιες σε ψάρια, καρκινοειδή και υδρόβια πουλιά. Τα ψάρια του γλυκού νερού (σολομός, χέλια κ.ά.) έχουν αλιευτική αξία. Οι ποταμοί σχηματίζουν βαθιές κοιλάδες όπου η βλάστηση είναι ποικίλη. Το χορτάρι προστατεύεται από τα χιόνια και την άνοιξη σχηματίζονται πλούσια λιβάδια. Τα ποτάμια ανήκουν στη λεκάνη της Βαλτικής και ο ρους τους είναι αργός και μαιανδρικός. Τα κυριότερα είναι ο Nεμούνας (Nιαμούνας), με τους παραποτάμους του, Mέρκις, Bίλια, Nέβεζις, Nτούμπισα, Γιούρα και Σέπουτε. Ο Nεμούνας διασχίζει τη νοτιοδυτική Λ. και στη συνέχεια σχηματίζει τα σύνορα μεταξύ Λ. και Kαλίνινγκραντ, κατά τα 100 τελευταία χλμ. του ρου του. Εκβάλλει στη λιμνοθάλασσα της Nερίνγκα. Ένας άλλος σημαντικός ποταμός της Βαλτικής είναι ο Bέντα, που πηγάζει από τη Λ. και εκβάλλει στη θαλάσσια περιοχή της Λετονίας, ύστερα από διαδρομή 350 χλμ. Οι Λιθουανοί ανήκουν στη λεγόμενη φυλή της ανατολικής Ευρώπης. Το 1940 οι κάτοικοι της Λ. ήταν 2.879.070 και κατοικούσαν κυρίως στις μεγάλες πόλεις. Η καλή οικονομική κατάσταση της χώρας, κατά την περίοδο της σύνδεσής της με τη Σοβιετική Ένωση, οδήγησε πολλούς Ρώσους, Πολωνούς κ.ά. να εγκατασταθούν σε αυτήν. Ο πληθυσμός το 1979 ήταν 3.391.490, το 1989 3.689.779, ενώ το 2002 μειώθηκε σε 3.601.138 κατοίκους, κυρίως εξαιτίας της αποχώρησης πολλών Ρώσων από τη Λ. μετά την ανεξαρτησία της χώρας το 1991 (το ποσοστό τους επί του συνολικού πληθυσμού της Λ. μειώθηκε από το 9,4% πριν από το 1991 στο 8,7% το 2002). Οι κάτοικοι είναι ως επί το πλείστον Λιθουανοί (περίπου 80%), ενώ ακολουθούν κατά σειρά Ρώσοι (8,7%), Πολωνοί (7%), Λευκορώσοι (1,6%) και άλλοι (2,1%). Οι σχέσεις μεταξύ των διαφόρων εθνοτήτων είναι πάντως πολύ καλές. Μέχρι το 1993 υπήρχε μια σημαντική ετήσια αύξηση του πληθυσμού, που το 1986 ήταν περίπου 7%, το 1992 μειώθηκε στο 2,3% και την αμέσως επόμενη χρονιά σχεδόν μηδενίστηκε, αφού έπεσε κάτω από το 0,5%. Το 2003 η αύξηση του πληθυσμού ήταν αρνητική, δηλαδή ο αριθμός των κατοίκων της Λ. μειώθηκε κατά 0,2%. Το 70% περίπου των κατοίκων ζει στις μεγάλες πόλεις και απασχολείται στη βιομηχανία και στις υπηρεσίες.Σημαντικότερες πόλεις της χώρας (σε παρένθεση ο πληθυσμός το 2001, για περισσότερες πληροφορίες βλ. αντίστοιχα λήμματα) είναι η πρωτεύουσα Βίλνιους (Βίλνα, 542.287), το Κάουνας (378.943) και το λιμάνι Κλαϊπέντα (192.954).Η οικονομία της χώρας χαρακτηρίζεται από σημαντική έλλειψη πρώτων υλών και την ανάγκη της να εισάγει από τη Ρωσία πετρέλαιο, φυσικό αέριο κ.ά. Η αδυναμία των μικρών βιομηχανιών της να ανανεώσουν την τεχνολογία τους δημιουργεί επιπλέον προβλήματα. Το ενδιαφέρον για την ιδιωτικοποίηση των διαφόρων βιομηχανιών της, που ξεκίνησε πολύ νωρίς και με ιδιαίτερο ζήλο, είναι πλέον περιορισμένο. Πάντως, μέχρι το 1995 περίπου το 70% των κρατικών βιομηχανιών είχαν ιδιωτικοποιηθεί, ποσοστό που το 2002 άγγιξε το 80%, εν όψει της πλήρους ένταξης της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το 2004. Η γεωργική της παραγωγή είναι καλή. Το 2002 το ΑΕΠ της Λ. ήταν 29.200 εκατ. δολάρια και το κατά κεφαλήν εισόδημα 8.400 δολάρια. Η ανεργία είναι υψηλή και αγγίζει το 12%. Οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις αποτελούν περίπου το 50% της συνολικής επιφάνειας της Λ. και απορροφούν το 20% του εργατικού δυναμικού. Μετά την ανεξαρτησία οι κρατικοί συνεταιρισμοί διαλύθηκαν και με ειδική νομοθεσία (1991) οι γαίες επιστράφηκαν στους ιδιοκτήτες τους. Οι αλλαγές αυτές, που ολοκληρώθηκαν σχεδόν μέσα σε δύο χρόνια, οδήγησαν σε μείωση της παραγωγής κατά 24%, αφού οι νέες αγροτικές μονάδες δεν ήταν αρκετά μεγάλες ώστε να είναι βιώσιμες. Τα βασικά προϊόντα που παράγονται είναι δημητριακά, ζαχαρότευτλα, πατάτες και λαχανικά.Η κτηνοτροφική παραγωγή είναι επίσης σημαντική και περιλαμβάνει αγελάδες (1,3 εκατ.), χοίρους (1,1 εκατ.) και κοτόπουλα (9 εκατ.). Η αλιεία φτάνει τους 120.000 τόνους αλιευμάτων (1993).Το βασίλειο της Λ. Οι Λιθουανοί εγκαταστάθηκαν κατά την αρχαιότητα (σύμφωνα με ορισμένους, ήδη από το 2500 π.Χ.) στην περιοχή όπου βρίσκεται η σημερινή Λ., αλλά η χώρα υπέστη διαδοχικά τις επιδρομές των Γότθων, των Πολωνών, των Γερμανών και των Ρώσων, που είχαν ως αποτέλεσμα τις σημαντικές επιμειξίες μεταξύ των διαφόρων εθνών. Από τον 7ο μέχρι τον 11ο αι. μ.Χ. υπέστησαν και τις επιδρομές των Βίκινγκς. Ωστόσο, η ιστορία της Λ. διαφέρει από την ιστορία των δύο άλλων βαλτικών χωρών, γιατί ενώ εκείνες κατακτήθηκαν κατά τον 12ο αι. από έθνη που προέρχονταν από τη Δύση, η Λ. κατόρθωσε να διατηρήσει την ανεξαρτησία της και τη θρησκεία της. Το 1251 ιδρύθηκε το πρώτο Βασίλειο της Λ., το οποίο κατάφερε να αντισταθεί επιτυχώς στους Τεύτονες Ιππότες. Κατά τον 14ο και στις αρχές του 15ου αι. η Λ. γνώρισε μεγάλη ακμή και τα εδάφη της εκτείνονταν από τη Βαλτική μέχρι τον Εύξεινο Πόντο, ενώ παράλληλα απώθησε και τους επιδρομείς από την Ανατολή. Κατά την ίδια περίοδο ο ηγεμόνας της Λ. Ζαγκέλιο, ασπάστηκε τον χριστιανισμό, νυμφεύτηκε μία Πολωνέζα πριγκίπισσα και βασίλευε επίσης και στην Πολωνία. Παρά το γεγονός ότι οι μεγάλοι δούκες που κυβερνούσαν τις δύο –ενωμένες πια– χώρες ήταν Λιθουανοί, η Λ. απορροφήθηκε από την Πολωνία. Από αυτή την ανάμειξη δημιουργήθηκαν οι τάξεις των ευγενών και των δουλοπάροικων που υπήρχαν και στην Πολωνία. Ωστόσο, οι Λιθουανοί διατήρησαν κάποια μορφή ανεξαρτησίας μέχρι το 1569, όταν η Λ. ενσωματώθηκε πλήρως στην Πολωνία. Η ένωση αυτή με την Πολωνία έλαβε τη μορφή κοινοπολιτείας, αλλά το 1795, όταν σημειώθηκε ο τρίτος διαμελισμός της κοινοπολιτείας, η Λ. προσαρτήθηκε στη Ρωσική αυτοκρατορία. Από τη ρωσική κυριαρχία έως την ανεξαρτησία. Στη διάρκεια του 19ου αι. παρατηρήθηκε εθνική αφύπνιση και οι εξεγέρσεις εναντίον της ρωσικής κυριαρχίας καταστέλλονταν βίαια, ιδιαίτερα το 1830-31 και το 1863, ενώ η Ρωσία εφάρμοζε την πολιτική του εκρωσισμού, απαγορεύοντας τη διδασκαλία της λιθουανικής γλώσσας. Το 1915, μετά την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου πολέμου, η Λ. κατελήφθη από γερμανικά στρατεύματα αλλά, παρά την κατοχή, συγκλήθηκε το 1917 μία συνέλευση κατά την οποία ζητήθηκε η εγκαθίδρυση ανεξάρτητου κράτους και κατά την οποία επίσης εξελέγη ένα συμβούλιο με επικεφαλής τον Aντάνας Σμέτονα. Η διακήρυξη της ανεξαρτησίας έγινε τον Φεβρουάριο του 1918. Το νέο κράτος βρέθηκε αντιμέτωπο τόσο με τις απειλές της νεοσύστατης Σοβιετικής Ένωσης όσο και της Πολωνίας, που επεδίωκε να το ενσωματώσει και πάλι στην επικράτειά του. Το 1920 η Πολωνία προσάρτησε την περιοχή της Bίλνιους, αλλά αναγκάστηκε να αναγνωρίσει την υπόλοιπη Λ. ως ανεξάρτητο κράτος. Το ίδιο έπραξε και η Σοβιετική Ένωση, με τη συνθήκη της Μόσχας του 1920. Το πρώτο σύνταγμα της Λ., που ανακήρυξε τη χώρα κοινοβουλευτική δημοκρατία, υιοθετήθηκε τον Αύγουστο του 1922. Στη συνέχεια, όμως, ο Σμέτονα κατέλαβε την εξουσία με πραξικόπημα και διακυβέρνησε αυταρχικά τη χώρα μέχρι το 1940, όταν την εξουσία κατέλαβε ένας φιλορωσικός πολιτικός σχηματισμός και η νέα βουλή αποφάσισε την ενσωμάτωση της Λ. στη Ρωσία. Κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής στη Λ. (1941-44) πάνω από διακόσιες χιλιάδες άνθρωποι εξοντώθηκαν, μεταξύ τους και 160 χιλιάδες Εβραίοι. Με την επιστροφή του σοβιετικού στρατού, το 1944, επιβλήθηκαν τα πρότυπα του σοβιετικού καθεστώτος: υποχρεωτική κολεκτιβοποίηση, γρήγορη εκβιομηχάνιση, εκτοπίσεις αντικαθεστωτικών και διώξεις εναντίον της Καθολικής Εκκλησίας, ενώ το Κομουνιστικό Κόμμα της Λ. (ΚΚ) αναδείχθηκε ως η μοναδική πολιτική οντότητα στη χώρα. Στις δεκαετίες του 1960 και του 1970 αναπτύχθηκε ένα κίνημα αντιφρονούντων στη Λ. Πραγματοποιήθηκαν διαδηλώσεις, όπου το κυριότερο αίτημα ήταν η θρησκευτική και η πολιτική ελευθερία, ενώ αργότερα, με την πολιτική της διαφάνειας του Γκορμπατσόφ, άρχισαν να εμφανίζονται στον Τύπο επίμαχα θέματα, όπως το σύμφωνο Mολότοφ-Pίμπεντροπ (1939), που προέβλεπε σε μυστικό όρο του την προσάρτηση των βαλτικών κρατών από τη Σοβιετική Ένωση. Το 1987 πραγματοποιήθηκαν διαδηλώσεις με την ανοχή των αρχών και το 1988 ιδρύθηκε το Λιθουανικό Κίνημα για την Ανασυγκρότηση, γνωστό ως Σαγιούντις. Το κίνημα αυτό οργάνωσε διαδηλώσεις υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος, εναντίον του εκρωσισμού, ενώ κάλεσε το KK να υποστηρίξει μια διακήρυξη ανεξαρτησίας και να αναγνωρίσει τη λιθουανική ως επίσημη γλώσσα του κράτους. Το τελευταίο αίτημα υιοθετήθηκε από το ανώτατο σοβιέτ της Λ., γεγονός που προκάλεσε αναβίωση του εθνικού αισθήματος στη χώρα. Παρά τις όποιες παραχωρήσεις εκ μέρους του KK, κατά τη διάρκεια του 1988, όπως για παράδειγμα την επιστροφή ναών στην Καθολική Εκκλησία, το Σαγιούντις κέρδισε τις περισσότερες έδρες στις εκλογές για το συνέδριο των λαϊκών αντιπροσώπων το 1989. Το KK υιοθέτησε ορισμένες από τις προτάσεις της αντιπολίτευσης και μια επιτροπή του ανωτάτου σοβιέτ χαρακτήρισε αντισυνταγματική την εγκαθίδρυση της σοβιετικής εξουσίας, που είχε πραγματοποιηθεί το 1940. Κατά την 50ή επέτειο του περιώνυμου γερμανοσοβιετικού συμφώνου, περισσότεροι από 1 εκατομμύριο άνθρωποι δημιούργησαν μια ανθρώπινη αλυσίδα από το Tαλίν της Εσθονίας, μέσω της Λετονίας, μέχρι τη Bίλνιους της Λ. Το ανώτατο σοβιέτ συνέχισε να υιοθετεί νέες μεταρρυθμίσεις, νομιμοποιώντας τον πολυκομματισμό, και τον Δεκέμβριο του 1989 το ΚΚ ανακηρύχθηκε ανεξάρτητο και μη υποκείμενο στο Κομουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης, υιοθετώντας ταυτόχρονα ένα νέο πρόγραμμα, το οποίο υποστήριζε την πολυκομματική δημοκρατία και την ανεξαρτησία της χώρας. Αμέσως, μια ομάδα στελεχών που διαφωνούσαν με το κίνημα ανεξαρτησίας ίδρυσαν άλλο Κομουνιστικό Κόμμα. Ο Aλγκίρντας Mπραζάουσκας, πρώτος γραμματέας του KK από το 1988, εξελέγη πρόεδρος του ανωτάτου σοβιέτ, αφού επικράτησε επί του υποψηφίου του Σαγιούντις, μολονότι το κίνημα αυτό εξακολουθούσε να είναι η κυρίαρχη πολιτική δύναμη. Τον Μάρτιο του 1990 το νέο κοινοβούλιο εξέλεξε τον Bιτάουτας Λαντσμπέργκις, έως τότε πρόεδρο του Σαγιούντις, για να αντικαταστήσει τον Mπραζάουσκας στη θέση του προέδρου της Λ. και στις 11 Μαρτίου διακήρυξε την αποκατάσταση της ανεξαρτησίας. Στις 11 Μαρτίου η Kαζιμίρα Προύνσκινε, μέλος του KK, έγινε η πρώτη πρωθυπουργός της νέας δημοκρατίας. Η διακήρυξη της ανεξαρτησίας της Λ. αποδοκιμάστηκε από τη Μόσχα και σοβιετικές δυνάμεις κατέλαβαν ορισμένα κτίρια στη Bίλνιους, ενώ επιβλήθηκε οικονομικό εμπάργκο στη Λ., το οποίο διατηρήθηκε μέχρι τον Ιούνιο, όταν η Λ. συμφώνησε να παγώσει για έξι μήνες τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας της. Τον Ιανουάριο του 1991 ο Λαντσμπέργκις ανακοίνωσε ότι η εξάμηνη προθεσμία είχε παρέλθει, εφόσον δεν είχαν αρχίσει διαπραγματεύσεις με τη Μόσχα, αλλά η σοβιετική κυβέρνηση έστειλε στη Bίλνιους τις ειδικές δυνάμεις του Υπουργείου Εσωτερικών, οι οποίες κατέλαβαν τα κτίρια που είχε εθνικοποιήσει η κυβέρνηση της Λ. Ο Λαντσμπέργκις κινητοποίησε τον πληθυσμό για να υπερασπίσει το κτίριο του κοινοβουλίου, νομίζοντας ότι θα το καταλάμβαναν οι ειδικές δυνάμεις, αλλά τη νύχτα της 13ης Ιανουαρίου 1991 οι σοβιετικές δυνάμεις ασφαλείας κατέλαβαν το κτίριο της ραδιοτηλεόρασης, σκοτώνοντας δεκατρείς πολίτες και τραυματίζοντας πεντακόσιους. Η στρατιωτική αυτή ενέργεια ενίσχυσε τη λαϊκή υποστήριξη στο κίνημα ανεξαρτησίας. Δημοψήφισμα που έγινε στις 9 Φεβρουαρίου κατέδειξε ότι το 90,5% των ψηφοφόρων υποστήριζαν την ανεξάρτητη Λ. και έτσι η δημοκρατία αυτή, μαζί με άλλες πέντε σοβιετικές δημοκρατίες, δεν συμμετείχε στο δημοψήφισμα του Μαρτίου για το μέλλον της EΣΣΔ. Τον Ιούλιο οι ειδικές δυνάμεις του σοβιετικού Υπουργείου Εσωτερικών σκότωσαν επτά Λιθουανούς συνοριακούς φρουρούς. Λίγο αργότερα, κατά την απόπειρα πραξικοπήματος κατά του Γκορμπατσόφ, σοβιετικά άρματα μάχης μπήκαν στη Bίλνιους, αλλά δεν εμπόδισαν το ανώτατο συμβούλιο να συνέλθει και να καταδικάσει το πραξικόπημα. Μετά την αποτυχία του πραξικοπήματος, η κυβέρνηση της Λ. ζήτησε την αποχώρηση των σοβιετικών δυνάμεων και έθεσε εκτός νόμου το δεύτερο KK, το οποίο είχε ιδρυθεί από τους φιλικά προσκείμενους στη Μόσχα, ενώ το ανεξάρτητο KK μετονομάστηκε σε Δημοκρατικό Εργατικό Κόμμα. Η αποτυχία του πραξικοπήματος έφερε και την αναγνώριση της ανεξαρτησίας της Λ. Στα τέλη Αυγούστου περισσότερα από σαράντα κράτη αναγνώρισαν τη Λ. και στις 6 Σεπτεμβρίου το κρατικό συμβούλιο της EΣΣΔ αναγνώρισε και αυτό την ανεξαρτησία της Λ. Κατά τη διάρκεια του 1992 σημειώθηκε ένταση ανάμεσα στους βουλευτές του κυβερνώντος Σαγιούντις και στους βουλευτές των αριστερών κομμάτων της αντιπολίτευσης, κυρίως του Δημοκρατικού Εργατικού Κόμματος, με επικεφαλής τον Mπραζάουσκας. Η διαμάχη επικεντρώθηκε στις προσπάθειες του Λαντσμπέργκις να επιβάλει μια ισχυρή προεδρία, καθώς και στις αντιδράσεις που προκαλούσε ο αυταρχικός χαρακτήρας της κυβέρνησης. Ακολούθησαν ανακατατάξεις στην κυβέρνηση μετά από παραιτήσεις υπουργών και τελικά προκηρύχθηκαν εκλογές με νέο εκλογικό νόμο, ο οποίος ήταν συνδυασμός πλειοψηφικού και αναλογικού συστήματος. Αντίθετα, όμως, από τις προσδοκίες, το Δημοκρατικό Εργατικό Κόμμα αναδείχθηκε πρώτο στις εκλογές του Νοεμβρίου του 1992 και ο Mπραζάουσκας εξελέγη πρόεδρος του κοινοβουλίου και, με βάση το νέο σύνταγμα, αρχηγός του κράτους. Μετά την εκλογική νίκη του Δημοκρατικού Εργατικού Κόμματος, ο Mπραζάουσκας επισήμανε τον σοσιαλδημοκρατικό χαρακτήρα του κόμματός του και ζήτησε κυβέρνηση εθνικής συναίνεσης. Οι άμεσες προεδρικές εκλογές έγιναν τον Φεβρουάριο του 1993 και εξελέγη ο Mπραζάουσκας, αποσπώντας το 60% των ψήφων. Κατά τη διάρκεια του ίδιου χρόνου σημειώθηκαν εσωτερικές διενέξεις στο κυρίαρχο κόμμα της κυβέρνησης και ακολούθησαν παραιτήσεις, ενώ η αντιπολίτευση ζήτησε πρόωρες εκλογές. Επίσης την ίδια χρονιά η Λ. έγινε η πρώτη από τις βαλτικές χώρες που απαλλάχθηκε από την παρουσία των σοβιετικών στρατευμάτων στο έδαφός της. Στις αρχές του 1994 το νεοϊδρυθέν Συντηρητικό Κόμμα ζήτησε τη διακοπή του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων, κατηγορώντας τα μέλη του Δημοκρατικού Εργατικού Κόμματος ότι επωφελούνταν προσωπικά από την πώληση της κρατικής περιουσίας. Στις τοπικές εκλογές του Μαρτίου 1995 εμφανίστηκε ενισχυμένο το Συντηρητικό Κόμμα, ενώ μειώθηκε η δύναμη του Δημοκρατικού Εργατικού Κόμματος. Οι σχέσεις της Λ. με τη γειτονική Πολωνία ήταν άμεσα εξαρτημένες από τη θέση της πολωνικής μειονότητας στη Λ. Και σε αυτή την περίπτωση δημιουργήθηκαν εντάσεις, αλλά το 1992 οι δύο χώρες υπέγραψαν σύμφωνο φιλίας και συνεργασίας, με το οποίο οι αντίστοιχες εθνικές μειονότητες αποκτούσαν νόμιμα δικαιώματα, ενώ δεν ετίθετο θέμα αμφισβήτησης των συνόρων μεταξύ των δύο χωρών. Η Λ. επεδίωκε φιλικές σχέσεις με όλα τα κράτη-μέλη της Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών που διαδέχθηκε την EΣΣΔ και συμμετείχε στο συμβούλιο των κρατών της Βαλτικής θάλασσας. Τον Ιούνιο του 1996 η βουλή της Λ. ψήφισε υπέρ της επικύρωσης της συμφωνίας σύνδεσης της χώρας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο ίδιο διάστημα η Πολωνία και η Λ. υπέγραψαν συμφωνία ελευθέρου εμπορίου, ανοίγοντας τον δρόμο στη βαλτική αυτή χώρα για να ενταχθεί στο σύμφωνο ελευθέρου εμπορίου της Κεντρικής Ευρώπης. Στις 16 Απριλίου 2003 υπογράφηκε στην Αθήνα η συμφωνία προσχώρησης της Λ. στην Ευρωπαϊκή Ένωση από το 2004 (μαζί με τα υπόλοιπα 9 νέα κράτη-μέλη).H Λ. διαθέτει μια πλουσιότατη λαϊκή λογοτεχνία η οποία επί αιώνες μεταδιδόταν προφορικά από γενιά σε γενιά και περιλαμβάνει τραγούδια (dainΰ), νεκρικά άσματα (raυudos), μύθους και επικές διηγήσεις (pxasakos). Τα αρχαιότερα γραπτά κείμενα, θρησκευτικού χαρακτήρα, ανάγονται στον 15ο αι.: η μετάφραση της κατήχησης του Λουθήρου (Kένιξμπεργκ, 1547) και μερικών θρησκευτικών ύμνων, μεταξύ των οποίων το Te Deum (1549), το έργο του κληρικού Mαρτίνας Mαζβίντας ή Mόσβιτ (1500−1563), καθώς και το τυπικό της βαπτίσεως, το 1559. Τον 16ο αι. συντάχθηκαν τα πρώτα βιβλία γραμματικής, μεταξύ των οποίων διακρίνεται εκείνο του ιησουίτη K. Σίρβιντας (1579−1631), ο οποίος έγραψε επίσης ένα λιθουανο-λατινο-πολωνικό λεξικό, ενώ τον επόμενο αιώνα εμφανίστηκε το πρώτο ποιητικό έργο μη-θρησκευτικού χαρακτήρα: ένα ειδύλλιο, γραμμένο σε εξάμετρο στίχο, με τίτλο Οι εποχές, του K. Nτονελάιτις (1714−1780). Μετά τον Nτονελάιτις δημιουργήθηκε ένα πολιτικό κίνημα με στόχο την αντίσταση στον εκπολωνισμό. Μεταξύ των κυριότερων εκπροσώπων του συγκαταλέγονται οι ποιητές Nτ. Πόσκα (1757−1830), Σ. Στανεβίσιους (1799−1848), Α. Στράζντας (1763−1833) καθώς και ο Σ. Nταούκαντας (1749−1864), ο οποίος είναι ο μεγαλύτερος εκπρόσωπος του ρομαντισμού στη Λ. Μετά την απαγόρευση από τον τσάρο Αλέξανδρο Β’ της χρήσης του λατινικού αλφαβήτου στα βιβλία (1864), η λογοτεχνική δραστηριότητα στη χώρα υπέστη σημαντικό πλήγμα. Παρ’ όλα αυτά, ο Γ. Mπασαναβίσιους (1851−1927) εξέδωσε στο Tίλσιτ την πρώτη λογοτεχνική και πολιτιστική επιθεώρηση, με τίτλο Η Αυγή (Aυsra), πατριωτικών και θρησκευτικών τάσεων, η οποία επηρέασε σημαντικά την εθνική αναγέννηση. Στην επιθεώρηση αυτή συνεργάστηκαν ο ποιητής και δραματουργός Γ. Mάσιουλις (1862−1932), γνωστός με το ψευδώνυμο Mαϊρόνις, ο μυθιστοριογράφος Β. Πιετάρις (1850−1902) και η διηγηματογράφος Μ. Πεσκαουσκάιτε (1878−1930). Η επιθεώρηση Varpas (Η Καμπάνα, 1889−1905), που ιδρύθηκε στο Pάγκνιτ της Ρωσίας από τον δραματουργό και πεζογράφο Β. Kούντρικα (1858−1899), συνέβαλε αποφασιστικά στη διάδοση του θετικισμού και του ρεαλισμού στη Λ. Στο τέλος του 19ου αι. εμφανίστηκαν εξέχουσες λογοτεχνικές μορφές, όπως οι ποιητές Π. Bαϊκάτις (1876−1901) και Α. Γιάκστας (1860−1938). Μετά την προσάρτηση της Λ. από την EΣΣΔ (1940) η λιθουανική λογοτεχνία ακολούθησε το ρεύμα του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, μέχρι την επανάκτηση της εθνικής ανεξαρτησίας (1991). Πάντως, μετά το 20ό συνέδριο του KKΣE, εμφανίστηκαν σημαντικά έργα, κυρίως στο πεδίο της ποίησης. Μεταξύ των πιο σημαντικών σύγχρονων συγγραφέων συγκαταλέγονται οι ποιητές Ε. Mεζλάιτις, Γ. Mαρσινκεβίσιους, Α. Mαλντόνις, Β. Σίμκους, Γ. Bαϊκζουνάιτε, καθώς και οι πεζογράφοι Γ. Mπαλτούζις, M. Σλούκις, A. Πόσιους και I. Mικελίνσκας.Αρχαιότητα. Στο έδαφος της Λ. η τέχνη άρχισε να αναπτύσσεται κατά τη νεότερη παλαιολιθική εποχή. Ανάμεσα στην 3η και στη 2η χιλιετία π.Χ., εμφανίστηκαν στοιχεία τυπικά στους λαούς του ευρωπαϊκού πολιτισμού, που βαθμιαία εντάχθηκαν στην παράδοση του ουγγρο-φινικού τύπου. Αρχίζοντας από την εποχή του σιδήρου (δεύτερο μισό της 1ης χιλιετίας π.Χ.) δημιουργήθηκαν, μεταξύ άλλων, ασημένια και χρυσά αντικείμενα για τον γυναικείο στολισμό. Εμφανίστηκαν επίσης πρωτότυπες μορφές αρχιτεκτονικής: περίπου χίλιες κωμοπόλεις ανακαλύφθηκαν, όπου βρέθηκαν υπολείμματα διαφόρων κατασκευών από χώμα, ξύλο και πέτρα, για χρήση τόσο πολιτική όσο και αμυντική. Μεσαίωνας. Στο Μεγάλο Δουκάτο της Λ., τον 13ο αι., η τέχνη αναπτύχθηκε υπό την καλλιτεχνική επίδραση της δυτικής Ευρώπης. Αντίθετα, η βυζαντινή επίδραση εκδηλώθηκε στις εμπορικές και πολιτικές σχέσεις με το Βυζάντιο. Επίσης εισχώρησε η υστερο-ρομανική τέχνη και ιδιαίτερα η γοτθική της δυτικής Ευρώπης. Η αρχιτεκτονική σε πέτρα παρουσιάζει ενδεικτικά έναν πρωτότυπο γοτθικό χαρακτήρα. Η ζωγραφική της περιόδου 13ου-16ου αι. είναι βυζαντινή με τυπικά εθνικά στοιχεία. Από τον 16ο αι. η λιθουανική τέχνη δέχτηκε την επίδραση της ιταλικής Αναγέννησης. Στο δεύτερο μισό του ίδιου αιώνα, με την ενδυνάμωση της Αντιμεταρρύθμισης, στον ρυθμό της Αναγέννησης υπεισήλθαν καινούργια στοιχεία που έτειναν προς το μπαρόκ. Στα μέσα του 17ου αι. εργάστηκε στη Λ. μια ομάδα από Ιταλούς αρχιτέκτονες, οι οποίοι διέδωσαν το μπαρόκ. Στην αρχιτεκτονική και στις τέχνες του 18ου αι., τονίστηκαν οι τάσεις προς έναν ισχυρότερο δυναμισμό και μια πλουσιότερη διακόσμηση, κατά το στιλ του Mπερνίνι και του Mπορομίνι. Σε αυτή την άνθηση του ρυθμού μπαρόκ, την πρώτη θέση κατέλαβε ο αρχιτέκτονας Γιόνας Kριστούπας Γκλιαουμπίτσιους (;−1767). Στη Ρωσία, στο τελευταίο τέταρτο του 18ου αι. έκαναν την εμφάνισή τους τα πρώτα στοιχεία του νεοκλασικισμού (Kάρλο Σπαμπάνι, Κ. Kαμιένσκις, Γ. Kνάκφους), αλλά πολύ γρήγορα επικράτησε ο αυστηρός νεοκλασικισμός παλαιού τύπου, με τους Λαουρίνας Στουόκα-Γκουτσεβίτσιους (1753−1798), Mίκολας Σούλκας (1769−1812), Kάρολις Ποντσασίνσκις (1790−1860), που διατηρήθηκε έως τα μέσα του 19ου αι. με έργα όπως οι κατασκευές του Στουόκα Γκουτσεβίτσιους: ο καθολικός καθεδρικός ναός της Bίλνιους (1777-99, σήμερα μουσείο τέχνης) και το ανάκτορο στο Bερκιάι (1770-90). Στη λιθουανική ζωγραφική, αντίθετα, ο νεοκλασικισμός ήταν φαινόμενο μάλλον σύντομης διάρκειας, που δεν άργησε να παραχωρήσει τη θέση του στον ρομαντισμό, ο οποίος επιβλήθηκε με τον Γιόνας Pουστέμας (1762−1835) και τους μαθητές του. Ανάλογη εξέλιξη παρουσίασαν η γλυπτική και οι γραφικές τέχνες: η πρώτη, στο έργο των μεγαλύτερων εκπροσώπων της, Aντρέ Λε Mπρεν, Kαζιμιέρας Γέλσκις και Πίγιους Bελιουόνσκις, οι δεύτερες με τον Γιόζεφ Σάουντερς, ο οποίος ήταν ο εισηγητής τους και εκπαίδευσε άριστους μαθητές, όπως ο Μ. Ποντολίνσκις, ο Τ. Kισλίνγκας και ο Β. Σμακαούσκας. Πρωτότυπες ήταν οι ξυλογραφίες του Σμακαούσκας, ενώ ο Mίκολας Eλβίρο Aντριόλι ανέπτυξε στην ξυλογραφία ένα ρομαντικό είδος εικονογράφησης. Η επανάσταση του ρωσικού και λιθουανικού προλεταριάτου, το 1905, δημιούργησε συνθήκες μερικής ελευθερίας για την εθνική έκφραση στην τέχνη. Το 1907 οι Λιθουανοί καλλιτέχνες ενώθηκαν σε μια οργάνωση που ονομάστηκε Λιθουανική Καλλιτεχνική Ένωση (Lietuviu Dailei Draugija). Η εγκαθίδρυση του σοβιετικού συστήματος, το 1940, οδήγησε την τέχνη στον δρόμο του σοσιαλιστικού ρεαλισμού.Σύμφωνα με το Αρχείο Ομογενειακών Οργανώσεων, στη Λ. ζουν 250 ομογενείς Έλληνες. Η γοτθική εκκλησία της Αγίας Άννας στη Βίλνιους χτίστηκε τον 16ο αι. Μερική άποψη της πρωτεύουσας της Λιθουανίας Βίλνιους. Ο Ρολάντας Πάκσας εξελέγη πρόεδρος της Λιθουανίας τον Φεβρουάριο του 2003 (φωτ. ΑΠΕ). Στιγμιότυπο από την τελετή υπογραφής της συνθήκης προσχώρησης της Λιθουανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (μαζί με τα 9 νέα κράτη-μέλη), που πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του άτυπης συνόδου κορυφής της ΕΕ στην Αθήνα τον Απρίλιο του 2003 (φωτ. ΑΠΕ). Το κάστρο του Τρακάι (14ος αι.) στο νοτιοανατολικό τμήμα της Λιθουανίας· από τον 13ο έως τον 15ο αι. χτίστηκαν πολλά πέτρινα κάστρα για αμυντικούς σκοπούς. Στις 11 Μαρτίου του 1990 έγινε η διακήρυξη της ανεξαρτησίας της Λιθουανίας· στη φωτογραφία, στιγμιότυπο από τις εορταστικές εκδηλώσεις για την επέτειο των 10 χρόνων από την ανεξαρτησία της χώρας (φωτ. ΑΠΕ). Ο Αλγκίρντας Μπραζάουσκας υπήρξε πρώτος γραμματέας του Κομουνιστικού Κόμματος της Λιθουανίας από το 1988, καθώς και πρόεδρος του ανώτατου σοβιέτ· στις εκλογές του 1993 εξελέγη πρόεδρος της Λιθουανίας ενώ από τον Ιούλιο του 2001 είναι πρωθυπουργός της χώρας (φωτ. ΑΠΕ). Χαρτονόμισμα των 10 λιτάι, που εκδόθηκε το 2001. Άποψη του μικρού αγροτικού κέντρου της Νίντα, στη δυτική Λιθουανία. Άποψη της πρωτεύουσας της Λιθουανίας, Βίλνιους, που διασχίζεται από τον ποταμό Νέρις. Τμήμα του λιμανιού Κλαϊπέντα στη Λιθουανία (φωτ. ΑΠΕ). Τμήμα του ποταμού Νέρις στην πρωτεύουσα Βίλνιους της Λιθουανίας (φωτ. ΑΠΕ). Παιδιά παίζουν μπροστά στο κτίριο του κοινοβουλίου της Λιθουανίας (φωτ. ΑΠΕ).